Merzifon demek Piri Baba demektir. Piri Baba'da Merzifon demektir. Piri
Baba Merzifon'un kişiliğidir.

Piri Baba bazı efsanelerde ayakkabıcıdır. Bazı efsaneler de ozandır.
Bazı efsanelerde de, Eski Hamamda tellaktır.

"Piri Baba öğlene kadar erler ile yıkanır imiş, öğleden sonra da
avratlar ile yıkanır imiş. Kendi halinde meczup bir veliymiş. Bazıları bu
nasıl iştir diye Sultan Mehmet'e durumu arzederler. Ama yine de Piri
Baba'ya kimse dokunamaz imiş."

"Günlerden bir gün hamamda otururken, müşteriler hamamın terlemesinden
yakınırlar. Buz gibi soğuk su damlalarının sırtlarına düşmesinden
rahatsız olduklarını söylerler. Piri Baba parmağıyla tavanı işaret eder.

– Ya hamam! Terleme! Der.

O gün bu gün eski hamam terlemez."

"Bir gün dahi külhan yanarken cus edip mübarek elinde bir yük ekseri
olup, ekseri külhan ocağında bir taşa yumruğu ile kakar. Işte külhanın
üzerine gelen halvette Piri Baba'nın takunyalarının izi ve yumruğunun izi
bulunmaktadır. "

"Piri Baba Sufilerin – Mel'matî dedikleri cinsten bir coşkun delidir."

Piri Baba'nın Eski Hamamda tellaklık yaparken gösterdiği pek çok
kerametten söz edilir. Bunlardan birinde de şöyle denir.

Günlerden bir gün Eski Hamamın külhancısı ağır hastalanmış. Hamam
sahibi de tasalanmış. Hamamın haznesini yakmak, külhancılık öyle kolay bir
iş değilmiş. Her babayiğit külhan ocağının karşısında sıcakta durupta
odun atmaya dayanamazmış.

Hamam sahibi, hamamında tellaklık yapan genç delikanlı Piri Baba'yla
dertleşmiş.

– Ben şimdi nereden külhancı bulacağım. Zor durumdayım, diye yakınmış.

Piri Baba'da ustasını çok severmiş.

Hiç üzülme. Git sende dinlen. Kırk gün bu hamamın sorumluluğu bana ait.
Yalnız gözünün arkada kalmayacağına söz ver. Giderken dönüp arkana
bakma bile. Kırk gün sonra çık gel. Ama sakın şaşıp yanılıpta kırk günden
önce çıkagelme, sözünde durmazsan tüm çabam boşa gider.

Diye hamam sahibine tembih etmiş. Hamam sahibi de:

– Bu deli oğlan birşeyler kuruyor ama hadi hayırlısı. Dediğini bir
yapalım bakalım, diye düşünmüş.

Gidip evine kapanmış. Yalnız her akşam üzeri hamama gelir hasılatı Piri
Baba'dan alırmış. Ama Piri Baba'ya verdiği sözü tutar külhanı hiç
dolaşmazmış.

Günler günleri kovalamış. Eskiden eşeklerle katar katar odunlar hergün
hamam taşınırken; artık hamama kimsenin odun getirmez olduğu hamamcını
ilgisini çekmiş.

– Yav, bu deli oğlan külhanı neyle yakar acep? Işin başına geçtiğinden
beri hamama ne bir oduncu uğradı, nede bir eşeğin sırtında odun yüküne
rastladım. Bu oğlan külhanı neyle ısıtır acep? Diye meraklanır
dururmuş.
Hamamcının merakı her gün biraz daha artmış. Günlerde 39'a dayanmış.

"Otuzdokuz da bir, kırkta bir. Artık dayanamıyorum gidip bakacağım"
demiş.

Doğru külhana yollanmış.

Bir de ne görsün? Su haznesinin altında bir tek mum yanmakta. Koca
hamam bu mum ile ısınmakta.

Tam bu sırada içeriye Piri Baba girmiş:

– 39 gün bekledinde, bir gün bekleyemedin mi? Bir gün daha bekleseydin
hamamı gaipten ısıtacaktım, demiş.

Yani hamamcı bir gün daha bekleseymiş yeraltında sıcak su fışkıracakmış
ve hamam öyle çalışacakmış. Hamamcının aceleciliği ve merakı yüzünden
Piri Baba'nın kerameti bozulmuş. Hamamcı çok pişman olmuş ama iş işten
geçmiş. Hamamı mumla ısıttığını gelip görmeseymiş Allah'ta ona kudretten
sıcak su gönderecekmiş.